Nie wdając się w jakieś głębsze dywagacje przyjrzyjmy się co można znaleźć na kartach książki ks. profesora.
"(...) Po upowszechnieniu się w Polsce chrześcijaństwa i jego ugruntowaniu w społeczeństwie, śladem zachodniej Europy przystąpiono do organizowania sieci parafialnej na ziemiach polskich. Tworzenie parafii było spowodowane reformami papieża Grzegorza VII (1073 - 1086), który zmierzał do uniezależnienia Kościoła od władzy świeckiej. Jego reformy były wprowadzane w Polsce na początku XIII w. przez arcybiskupa Henryka Kietlicza (1199 - 1219)(...)
(...)Działo się to przy udziale i za wiedzą biskupa, który wystawiał akt erekcyjny dla tworzącej się parafii. W ten sposób powstały na przełomie XII i XIII w. parafie w Żarnowie, Bedlnie, Gowarczowie, Opocznie, a wśród nich był Białaczów.(...)" (ks.H. Karbownik, "Białaczów i okolica", rozdz. II, s. 34 i 35)
[W. Wiśniowski, "Rozwój organizacji parafialnej w Polsce do czasów reformacji", W: Kościół w Polsce, t. I, Średniowiecze pod redakcją J. Kłoczkowski, Lublin 1968, s. 249, 261.]
Dalej możemy przeczytać :
"(...) Jan Długosz, wielki historyk Polski, opisując w XV w. uposażenia kapituł i parafii w Polsce, nadmienił w swym dziele, że w roku 1196 dziesięcina z ról dworskich położonych na terenie parafii Białaczów była przeznaczona dla prebendy żarnowskiej, która należała do kościoła Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu. Dziesięcina zaś snopowa z ról kmiecych była pobierana przez proboszcza w Białaczowie.(...)" (ks.H. Karbownik, "Białaczów i okolica", rozdz. II, s. 35)
[J. Długosz, "Liber beneficiorum", t. I, s. 376 ? 377; K. Potkański, "Pisma pośmiertne", Kraków 1929, t. I, s. 145 - 146]
W pracy ks. Karbownika możemy też znaleźć informacje o rodach, które były w średniowieczu właścicielami dóbr białaczowskich i samej miejscowości. Naturalnie interesują mnie czasy najdawniejsze czyli czasy, gdy dobra białaczowskie należały do wielkiego rodu Odrowążów.
"(...) Dwór białaczowski został wyodrębniony z posiadłości koneckich pod koniec XII w. Według kronikarskich zapisów Saul Odrowąż z Końskich, prawnuk lub wnuk Prędoty Starego przekazał swemu synowi Janowi posiadłości białaczowskie. Należy domniemywać, iż w ich skład wchodził nie tylko Białaczów lecz także okoliczne wioski, które stały się w latach późniejszych bazą dla powstającej parafii.(...)" (ks.H. Karbownik, "Białaczów i okolica", rozdz. I, s.18)
[S. Trawkowski, "Prędota Stary", Polski Słownik Biograficzny, t. XXVIII, Wrocław 1984 - 1985, s. 445 - 447; Archiwum Diecezjalne w Sandomierzu, "Akta parafii Białaczów", t. II, b. pag. Inwentarz z roku 1889]
Interesujące są też próby ustalenia daty powstania Białaczowa przez profesora Stanisława Arnolda, na które również powołuje się ks. H. Karbownik. Oto cytat z jego pracy.
"(...) W dokumentach źródłowych nie ma najmniejszej wzmianki o dawności Białaczowa. Jedynie profesor St. Arnold dowodzi w sposób pośredni, iż Białaczów i niektóre okoliczne wioski już istniały przy końcu XII w., a swoje stwierdzenia opiera na fakcie mającym miejsce w r. 1191, kiedy arcybiskup Piotr nadał kościołowi NMP w Sandomierzu wszystkie dochody należące do kaplicy w Żarnowie. Tymi dochodami były dziesięciny z ról kmiecych, którymi były obciążone wioski istniejące już w r. 1191. Do takich należały: Białaczów, Miedzna Drewniana, Parczów, Sędów, Radwan, Wąglany i Żelazowice.(...)
(...) Nazwa miejscowości Białaczów występuje w dokumentach po raz pierwszy w r. 1233. Jest w nim mowa Krzesławie Odrowążu jako komesie, możnowładcy pochodzącym z tejże miejscowości. (...)"
(ks.H. Karbownik, "Białaczów i okolica", rozdz. IV, s. 111)
[St. Arnold, "Terytoria plemienne w ustroju administracyjnym Polski Piastowskiej (XII - XIII)", W: Prace Komisji dla Atlasu Historycznego, Kraków 1927, z. 2, s. 87 - 89]
[J. Długosz, "Liber beneficiorum", t I, s. 425, 365 - 377]
[Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. II, wyd. F. Piekosiński. Monumenta Medii Aevi Historica, t. IX, Kraków, nr 403, s. 48 - 50]



Z tych informacji jasno wynika, że najdawniejszą datą, z którą mamy do czynienia jest rok 1191, gdzie można mówić już o istnieniu Białaczowa jako wioski dającej dziesięcinę do kaplicy w Żarnowie. Pozostałe fakty potwierdzają, że Białaczów już wtedy istniał. I choć pierwszy dokument, w którym miejscowość się wymienia jako siedzibę możnowładcy Krzesława Odrowąża pochodzi z roku 1233, to dla mnie osobiście nie ulega wątpliwości, że za datę istnienia Białaczowa należy przyjąć rok 1191. Z pewnością faktyczna data powstania to co najmniej kilka lub kilkanaście lat wcześniej, ale ustalenie tego obecnie jest niemożliwe.
A dlaczego to wszystko napisałem? Redakcja EKG chce zaproponować wszystkim, a szczególnie władzom gminy rozpoczęcie dyskusji w poruszonym temacie. Uważamy, że mieszkańcy miejscowości o tak długiej historii powinni postarać się o przyjęcie konkretnej daty jej powstania. Może to być data symboliczna, ale to przecież miłe móc powiedzieć, że mieszka się w miejscowości ponad 800-letniej.