,,GOSPODARZ DÓBR BIAŁACZOWSKICH" Część I
Dodane przez zbigniew dnia Listopad 28 2024 11:39:12
Ukazała się dawno oczekiwana, przynajmniej przeze mnie, publikacja autorstwa dr Tadeusza Wojewody na temat reformatorskich dokonań Zygmunta Broel Platera na ziemiach białaczowskich. Artykuł został opublikowany w drugiej już serii ,,Almanach świętokrzyski", wydanego przez Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział w Skarżysku- Kamiennej.
Z publikacji dowiadujemy się i znajdujemy potwierdzenie, że lokalnym reformatorem, inwestorem zakładów przemysłowych na naszych ziemiach w tamtym czasie, był nikt inny, jak Zygmunt Broel- Plater. Dlaczego to podkreślam. Otóż chcę zadać kłam narracji niektórych mieszkańców naszej gminy, jakoby autorem rozwoju przemysłowego Białaczowa był Stanisław Małachowski. Z publikacji dr Wojewody nie wynika wprost, że marszałek Sejmu Czteroletniego nie przyczynił się do promocji naszych ziem (Pałac i Ratusz), ale to rodzinie Platerów należą się peany, za to jak gospodarczo rozkwitał Białaczów.
Kilka słów o autorze publikacji:
,,Z POWODÓW OSOBISTYCH PODEJMUJE SIĘ PRÓBY WYPEŁNIENIA LUK W HISTORIOGRAFI A TAKŻE MAM NADZIEJĘ ŻE PRZYCZYNIĘ SIĘ W TEN SPOSÓB-CHOĆBY W MINIMALNYM STOPNIU- DO PRZYWRÓCENIA OBECNYM MIESZKAŃCOM BIAŁACZOWA PAMIĘCI O CZŁOWIEKU, KTÓRY TAK WIELE UCZYNIŁ DLA DOBRA MIEJSCOWEJ SPOŁECZNOŚCI"
TADEUSZ WOJEWODA- ur. 03/01/1957 r w Częstochowie. Absolwent Uniwersytetu Śląskiego, Wydziału Nauk Społecznych. Studia Podyplomowe z Religioznawstwa ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. W 2004 roku, na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, obronił tytuł doktora. Pracował w szkolnictwie podstawowym i średnim (Białaczów, Skarżysko-Kamienna). Pomysłodawca utworzenia Polskiego Towarzystwa Historycznego -Oddział Skarżysko-Kamienna.
Miłośnik jazzu. Wieloletni perkusista zespołu ,,Nautilus" Mieszkaniec Białaczowa i Skarżyska-Kamiennej
,,ZYGMUNT STEFAN MARIAN BROEL-PLATER urodził się 5 sierpnia 1870 roku w Jurkowie (powiat kościański) Zgodnie z tradycją właściwą ziemiaństwu, pierwsze nauki pobierał w domu rodzinnym. W 1888r, Zygmunt zdała maturę i rozpoczął studia na Uniwersytecie Monachijskim. W tym czasie-przypomnijmy-jego ojciec. Ludwik, stał się właścicielem dóbr białaczowskich (po śmierci Stanisława Małachowskiego, dotychczasowa właścicielka dóbr, bezdzietna Hortensja Małachowska, nie czując się związana z Białaczowem, zapisała je w testamencie swojemu SIOSTRZEŃCOWI, Ludwikowi Broel-Platerowi.) Nowy właściciel wszedł w posiadanie majątku dużego wprawdzie, ale mocno zadłużonego. Zakrzątał się koło spraw ekonomicznych na tyle skutecznie, że majątek białaczowski zdjęto z licytacji. Ludwik dbał o przejęte od Małachowskich dobra białaczowskie. Wprowadzał nowinki techniczne, tak w rezydencji, jak i w gospodarstwie, m.in. zainstalował urządzenie, które wówczas robiło furorę w zamożnych warstwach społecznych, mianowicie telefon. Rezydencję, pierwotnie skrojoną na potrzeby samotnego marszałka Sejmu Czteroletniego Stanisława Małachowskiego, wyremontował i rozbudował. W połowie lat 90-tych, wybudował przy gorzelni w Wąglanach zakład rektyfikacyjny oraz młyn w Petrykozach. Od 1900 r. ze względu na zły stan zdrowia, także psychicznego, Ludwik Broel-Plater przekazał zarządzanie majątkiem w Białaczowie, swojemu najstarszemu synowi- Zygmuntowi. Wówczas Białaczów, rodzina Platerów traktowała jako gniazdo rodzinne. Zarządzając majątkiem, Zygmunt działał w organizacjach społecznych i wchodził w świat polityki-choć publicznie deklarował że nie jest politykiem"
Dalsza część- już wkrótce
Zbigniew Szpoton