Dziedzictwo kulturowe.
Dodane przez Piotr Kolczynski dnia Listopad 17 2008 10:38:29
Wieś Petrykozy położona jest nad rzeką Drzewicką. Obejmuje obszar 421 ha.
Posiada:
1.Linie kolejową relacji Koluszki Skarżysko Kamienna.
2.Zakład przemysłu drzewnego.
3.Zabytkowy kościół parafialny pw Św. Doroty wraz z zabytkowym cmentarzem.
Pierwsze wzmianki o wsi Petrykozy pochodzą z XIII w, były one siedzibą Petrykowskich herbu Odrowąż. W ich posiadaniu pozostawały aż do połowy XVII w.
W wieku XVIII należały najpierw do łowczego ciechanowskiego, Marcina Święcickiego, następnie do cześnika owruckiego, Andrzeja Sałackiego i wreszcie do referendarza wielkiego koronnego Stanisława Małachowskiego. Dzięki jego staraniom powstały tu zakłady przemysłowe jak: fryszerka i drukarnia, przy których utworzono na rzece Drzewiczce wspaniały upust z kamienia ciosowego. W roku 1787 część tych urządzeń oglądał król Stanisław August. Za czasów S. Małachowskiego był w Petrykozach dwór, karczma oraz 29 domów. Po Małachowskich wieś tę odziedziczyli Platerowie.
Architektoniczną ozdobą Petrykóz jest Kościół św. Doroty. Pierwotny kościół istniał już w XIII w. W XV w. został ufundowany nowy, drewniany kościół. Fundatorami byli Petrykowscy. Obecny kościół klasycystyczny wybudowany został w 1791 r. sumptem Stanisława Małachowskiego, według projektu Jana Christiana Kammsetzera, nadwornego architekta króla Stanisława Augusta. Kościół ten o bogatym wystroju architektonicznym, składa się z nawy trójprzęsłowej, prezbiterium, kruchty, chóru muzycznego, zakrystii z przedsionkiem oraz skarbczyka na piętrze. W jego wnętrzu znajdują się 3 ołtarze z obrazami z 1792 r., XVIII – wieczne organy i klasycystyczna ambona.
4.Widok od strony zachodniej - główne wejście
5.Widok od strony południowej
6.Widok od strony północnej
W Petrykozach znajduje się też zabytkowy cmentarz.
7.Brama wejściowa na cmentarz
Najstarsze zachowane groby pochodzą z połowy XIX w.
Kolejnym elementem zabytkowej architektury Petrykóz jest tartak, który funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Podtrzymuje on długoletnią tradycję obróbki drzewnej na terenie gminy Białaczów.
W 1919 r. Zygmunt hr. Broël
Plater przy wydajnej pomocy byłego oficera armii austriackiej- administratora dóbr Białaczów Stanisława Macura przystąpił do budowy tartaku. Tartak został zlokalizowany w środkowej części wsi Petrykozy przy drodze do wsi Skronina. W pobliżu torów kolejowych. Zainstalowano jeden trak produkcji niemieckiej firmy „HOFFMAN” z górnym napędem z transmisji zamieszczonej nad trakiem. Napęd uzyskiwano z parowej lokomobili marki „LANZ” o mocy 50 kM. Lokomobila pracowała aż do 1971 roku.
Dzisiejsze Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego Petrykozy należy do średniej wielkości zakładów w branży drzewnej w kraju i jest jednym z największych na naszym terenie. Obecnie firma jest własnością prywatną.
Zdjęcia i informacje dzięki uprzejmości UG w Białaczowie.