,,Chcieć to nie zawsze móc" , ta sentencja ma szczególne odniesienie do procedur związanych z remontem własnego domu,pomieszczenia gospodarczego,wymiany pokrycia dachowego czy wycięcia na swojej działce drzewostanu. Z każdej strony obserwuje nas wielki brat z rodziną. Jakże aktualna jest ta metafora w sytuacji kiedy od kilku lat nieruchomości położone w Białaczowie i w niektórych jej satelitarnych sołectwach, wpisane zostały do rejestru zabytków. Bezpośredni nadzór nad wszelkimi remontami tychże nieruchomości sprawuje nazywany przeze mnie wielkim bratem, Wojewódzki Konserwator Zabytków. To głowa rodziny, która ma się zatroszczyć o wygląd naszych domów i działek. Prawą ręką rzeczonego wielkiego brata jest Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, który ma decydujący głos w sprawie stanu technicznego naszej nieruchomości. Po drodze jest jeszcze ochrona środowiska, wydział geodezji,stacja sanitarno-epidemiologiczna,zakład energetyczny,odpowiednie wydziały urzędu administracyjnego i już możemy się zabierać do remontu lub budowy. No ale jeszcze trzeba dostarczyć z sądu wypis że jesteśmy właścicielami działki lub nieruchomości. A co jeśli nieruchomość ma kilku właścicieli? No właśnie, byłbym zapomniał. Trzeba zatrudnić do nadzoru wykwalifikowanego kierownika budowy, który ma szczególne uprawnienia do prowadzenia prac przy budowie czy remontu w strefie zabytkowej. Na koniec ,,stosowne opłaty" za zezwolenia i protokoły i nareszcie można. Wszystkie te procedury ograniczałby się do formalnych zgłoszeń zgodnie z liberalizacją prawa budowlanego, ale nas czyli mieszkańców gminy obowiązują szczególne zobowiązania bo nasze domostwa zostały wpisane w rejestr zabytków w strefie ścisłej lub ograniczonej. O korzyściach z tego tytułu nie będę się wypowiadał bo nie jestem kompetentny. Wady tego stanu są widoczne okiem i rozumem każdego z nas. Właścicielom nieruchomości położonych w naszej gminie przybyło więcej zakazów i nakazów. Wspomniany wcześniej wielki brat czyli Wojewódzki Konserwator Zabytków z dotychczasowej praktyki nie wykazał się, w nie tylko mojej ocenie, pomocną stroną. Doświadczyli to na własnej skórze;dzierżawca pałacu , który miast być edukowany przez Konserwatora został ukarany wielomilionową karą, (CZYTAJ WIĘCEJ)

potencjalny inwestor tego samego pałacu, który miał przygotowaną wizualizację naszej gminnej perełki architektonicznej, a co najważniejsze posiadał stosowne na te cele fundusze. Niestety, wielki brat nie zgodził się w tym przypadku na rozbudowę dawnych pomieszczeń stajni. Ów inwestor wykupił za te środki (jak nieoficjalnie uzyskałem informacje) dwa pałace w innych województwach. Niedobre doświadczenia z wielkim bratem mieli i mają także nasi urzędnicy gminni ale przede wszystkim właściciele domów jednorodzinnych. Dziś z jednej strony nakłada się na nich likwidację i utylizację pokryć dachowych z eternitu, z drugiej zaś wymaga szereg procedur i opłat finansowych związanych ze zgodą Konserwatora na wymianę pokrycia dachowego. Bywa też i tak że właściciele tychże nieruchomości wymieniają pokrycia dachowe bez zbędnych procedur licząc że ,,życzliwy" sąsiad okaże się miłosiernym.
Nie byłbym obiektywny w analizie ,,plusów dodatnich i plusów ujemnych" gdybym nie wspomniał o tym że ów Wojewódzki Konserwator Zabytków informuje na swej stronie o możliwości pozyskania środków na cele związane z modernizacją naszej nieruchomości wpisanej do gminnego rejestru zabytków.
,,Źródła pozyskiwania funduszy
na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane
w obiektach zabytkowych:

Właściciele zabytków - osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne posiadające
tytuł prawny do zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego,
trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, finansują prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane. Działania te wchodzą
w zakres sprawowanej przez właścicieli opieki i ochrony nad zabytkiem, polegającej
w szczególności na zabezpieczeniu i utrzymaniu zabytku wraz z otoczeniem
w jak najlepszym stanie zgodnie z zapisami ustawy o ochronie i opiece nad zabytkami.
Właściciele mają prawo i możliwość pozyskiwania funduszy na dofinansowanie prac przy zabytkach ze źródeł publicznych krajowych (budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego), zagranicznych (fundusze Unii Europejskiej) oraz innych,
w tym prywatnych (m.in. od osób fizycznych i prawnych, organizacji pozarządowych).,,